Mabeyn Müşiri ya da Mâbeyn-i Hümâyun Müşiri, Osmanlı Devleti'nde 1833'ten 1908'e dek kullanılan bir Osmanlı bürokrasisi unvanıydı. Mâbeyn-i Hümâyun'un (ya da günümüzdeki anlamıyla Padişah'ın özel kalem müdürlüğü) başında olan sivil paşa, görevin önemi nedeniyle en yüksek paşalık rütbesi olan Müşir olarak adlandırılırdı. İlk Mâbeyn-i Hümâyun Müşiri Ahmet Fevzi Paşa'dır ve bu göreve II. Mahmud tarafından 25 Haziran 1832 tarihinde atandı.
Tanzimat döneminde bir süre nezârete dönüştürülen bu mevki, 11 Ağustos 1864 tarihinde tekrar müşirlik haline getirildi.
II. Abdülhamid'in yükselen Babıali bürokrasisi karşısında Sarayı güçlü tutmak için giriştiği çeşitli düzenlemelerden birisi Mâbeyn-i Hümâyun'un güçlendirilmesiydi. Bu dönemde Mâbeyn-i Hümâyun mevcudu 424 kişiye kadar çıktı, Mâbeyn-i Hümâyun Müşiri'nin de devlet yönetimindeki etkisi arttı.
II. Meşrutiyet'in ardından yapılan yeni düzenlemeyle Mâbeyn-i Hümâyun'un çalışan sayısı ve devlet yönetimindeki önemi azaltıldı. 25 kişilik bir kuruma dönüşen Mâbeyn-i Hümâyun'un başındaki görevlinin unvanının Müşir olması uygulamasına da son verildi.
En ünlü Mâbeyn-i Hümâyun Müşiri Plevne Savunması komutanı Gazi Osman Paşa'dır. Esaretten kurtulup Rusya'dan döndükten sonra 5 Kasım 1878 tarihinde Hassa (Padişahı korumakla görevli özel ordu) Müşiri ilan edilen ve 1900'deki ölümüne kadar bu makamda kalan Gazi Osman Paşa, ömrünün son yıllarında Mabeyn Müşirliği görevini de üstlendi.
Ayrıca bakınız
- Mâbeyn-i Hümâyun
- Müşir
Yorumlar
Yorum Gönder