Kâtip Çelebi'nin Teşhisi

Girit savaşının masrafları hazineyi tüketirken, İstanbul'un maliye yönetimi duruma çare bulmakta güçlük çekiyordu.

Bu sıralarda hazîne görevlisi sıfatıyla maliye kâtiplerinin olağanüstü toplantılarına katılan ve devletin sıkıntılarına yakından şahit olan Kâtip Çelebi, Osmanlı devletinin halini inceleyen bir risale yazdı.

Yukarıda belirttiğimiz gibi daha 16. yüzyılın sonlarından beri Hasan el-Kafİ ve Koçu Bey gibi nice yazar güçlükleri dile getirip çıkar yol göstermeye çabalamışlardı.

Kâtip Çelebi'nin 1653'de yazdığı «Düstur ül-Amel fi-lslah ıl-Halel», yani «Bozuklukların Düzeltilmesi İçin Rehber» adlı risalesi, durumu, önceki yazarlardan daha geniş bir açıdan ele alıyor, Osmanlı siyasal düşüncesinde geçerli devlet görüşüne göre inceliyordu.

Kâtip Çelebi'ye göre, hazine darlığı için acil çare aramak boş yere çaba harcamaktı. Devletin ve toplumun genel niteliği bilinmeden, sorunların kökenine inilmeden geçici çare aramak fayda vermeyecekti.

Bu yılın hazine açığı kapatılsa bile, köklü sorunlara çözüm bulunmadıkça darlık ertesi yıl tekrar çıkacaktı ortaya. Bu nedenle Kâtip Çelebi hazine uzmanı kisvesini bırakıp âlim hüviyetiyle eğiliyordu sorunlara.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

OSMANLI İMPARATORLUĞU TARİHİ KRONOLOJİSİ

OSMANLI İMPARATORLUĞU TARİHİ Osmanlı Padişahları Sıralaması ve Soy Ağacı OSMANLI PADİŞAHLARI - ERTUĞRUL GAZİ - OSMAN GAZİ HAN ---- Osman Gazi Han Dönemi 1281-1324 ---- Osman Gazi Han Kronolojisi - Orhan Gazi Han ----Orhan Gazi Han Dönemi (1324-1362) - I. Murad (1359 – 1389) I. Bayezid – Yıldırım Bayezid (1389 – 1402) I. Mehmed (1413 – 1421) II. Murad (1421 – 1451) Fatih Sultan Mehmed (1451 – 1481) II. Bayezid (1481 – 1512) Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520) Kanunî Sultan Süleyman (1520 – 1566) II. Selim (1566 – 1574) III. Murad (1574 – 1595) III. Mehmed (1595 – 1603) I. Ahmed (1603 – 1617) I. Mustafa (1617 – 1618 / 1622 – 1623) Genç Osman (1618 – 1622) IV. Murad (1623 – 1640) İbrahim (1640 – 1648) IV. Mehmed (1648 – 1687) II. Süleyman (1687 – 1691) II. Ahmed (1691 – 1695) II. Mustafa (1695 – 1703) III. Ahmed (1703 – 1730) I. Mahmud (1730 – 1754) III. Osman (1754 – 1757) III. Mustafa (1757 – 1774) I. Abdülhamid (1774 – 1789) III. Selim (1789 – 1807) IV. Mustafa (1...

Devamı

II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmed)

II. Mehmet (Fatih Sultan Mehmed) Babası : İkinci Sultan Murad Annesi . Huma Hatun Doğumu : 29 Mart 1432 Vefatı : 3 Mays 1481 Saltunatı : 1451 - 1481 (30) sene Fatih Sultan Mehmed Han Hazretleri, uzun boylu, dolgun yanaklı, kırmızı - beyaz tenli, kırık burunlu, kolları adaleli ve kuvvetli bir padişahtı. Devrinin en büyük ulemasından birisi idi. Yedi tane yabancı lisan bilirdi. Âlim, şâir ve sanatkârları toplar ve onlarla sohbetten çok hoşlanırdı. Gayet soğukkanlı ve cesurdu. Eşsiz bir kumandan ve idareci idi. Yapacağı işler hususunda, en yakınlarına bile hiç birşey sızdırmazdı. Fatih Sultan Mehmed'in ömrü seferlerle geçti. Yıkılmaz diye bilinen Bizans'ı yıktı. İstanbul'u fethetti. Ayasofya kilisesini câmiye çevirdi. Kryamete kadar câmi olarak kalmasını istedigi bu muhteşem mâbed için mükemmel bir vakfiye yazdırttı. (Bu,vekâlet Arşivi Tapu Defterleri No:20, 27, 167, 251 ) 1127 sene kilise, 481 sene de câmi olarak kullanılan Ayasofya, 1934'de müze...

Devamı

Abdülmecid (1839 – 1861)

32 - Abdülmecid (1839 – 1861) Sultan Abdülmecid, 25 Nisan 1823 günü doğdu. Babası Sultan İkinci Mahmud, annesi Bezm-i Âlem Valide Sultan’dır. Sultan Abdülmecid, babasının arzusu yönünde bir eğitim ve terbiye gördüğü için ıslahatçı fikirlere sahipti. Batı âlemine karşı hayranlık besliyordu. Babasının vefatı üzerine, henüz 17 yaşında iken Osmanlı tahtına oturdu. Devletin ilerleyişi için Avrupaî hayat tarzının ülke çapında yaygınlaştırılmasını istedi. Saltanatının henüz dördüncü ayında ilân ettiği Gülhane Hatt-ı Hümâyûnu sebebiyle Tanzimat Dönemi padişahı olarak şöhret bulmuştur. Sultan Abdülmecid, batılı yazarların takdir ve sevgiyle andıkları bir padişahtı. Âdil, merhametli, ıslahatçı, yenilikçi bir insan olan Sultan Abdülmecid, 25 Haziran 1861 tarihinde, 39 yaşında iken İstanbul’da veremden dolayı vefat eden Sultan Abdülmecid, Yavuz Sultan Selim’in türbesi yanındaki mezarına defnedildi. Sultan İkinci Mahmud, ölüm döşeğinde iken, Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanmış olan Kavalalı M...

Devamı

Bu Blogda Ara